"ასეთ შემთხვევებში მოზარდი თავისუფლდება სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობისგან, მას არ ექნება ნასამართლეობა..."
ხორავას ქუჩაზე არასრულწლოვნების, მხრიდან ჩადენილი დანაშაულის შემდეგ, რომელსაც ორი მოსწავლის სიცოცხლე ემსხვერპლა, გააჩნდა კითხვა, როგორ შეიძლება აგოს არასრულწლოვანმა კანონის წინაშე პასუხი ჩადენილი ქმედების გამო. აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით, თუ რა სახის სამართლებრივ პასუხისმგებლობას აკისრებს კანონმდებლობა მოზარდებს, mshoblebi.ge არაძალადობრივი კომუნიკაციის ინსტიტუტის წარმომადგენელს ანა სუბელიანს დაუკავშირდა.
- როგორ აგებს პასუხს არასრულწლოვანი დანაშაულის ჩადენის შემთხვევაში კანონის წინაშე?
- ცხადია, არასრულწლოვნის მიერ ჩადენილი დანაშაულის შემთხვევაში სასჯელი ყოველთვის უფრო მცირეა, ვიდრე სრულწლოვნების შემთხვევაში. არ მაქვს ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ როგორ დაკვალიფიცირდა კონკრეტული დანაშაული, თუმცა ნებისმიერ შემთხვევაში, იქნება ეს მაგალითად, სხეულის განზრახ მძიმე დაზიანება, რომელსაც დაზარალებულის სიკვდილი მოჰყვა თუ განზრახ მკვლელობა, ამ ტიპის ქმედებები ითვალისწინებს საპატიმრო სასჯელს. კონკრეტულად რა ღონისძიება იქნება გატარებული, ეს დამოკიდებულია პროკურტურაზე და შემდეგ უკვე - სასამართლოზე.
- რა ასაკიდან აგებენ არსარულწლოვნები პასუხს ჩადენილი დანაშაულის გამო კანონის წინაშე?
- სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობის ასაკი იწყება 14 წლიდან. ამ ასაკიდან ნებისმიერი პირი მართლსაჯულების წინაშე აგებს პასუხს დანაშაულის ჩადენის გამო. 14 წლამდე სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობა არ ეკისრება მოზარდს და ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ 14 წლამდე პირების შემთხვევაში, როცა ასეთი რთული ქცევა ვლინდება, სააღმზრდელო ღონისძიებები გაატაროს სახელმწიფომ. 2010 წლიდან ფუნქციონირებს განრიდებისა და მედიაციის პროგრამა, რომელიც ვრცელდება არასრულწლოვნებზე და ამჟამად უკვე, 21 წლამდე პირებზეც. პროგრამა ითვალისწინებს იმას, რომ ბავშვის მიმართ, რომელიც პირველად ჩაიდენს ნაკლებად მძიმე ან მძიმე დანაშაულს, შესაძლებელია პროკურორის მიერ დისკრეციული ღონისძიების გამოყენება, კერძოდ, მოზარდის განრიდება. ეს თავის მხრივ გულისხმობს იმას, რომ მოზარდი თავისუფლდება სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობისგან, მას არ ექნება ნასამართლეობა, თუმცა სხვაგვარად მოუწევს საკუთარ თავზე პასუხისმგებლობის აღება და იმ ზიანის გამოსწორება, რომელიც დაზარალებულს ან/და საზოგადოებას მიაყენა. მსგავსი მიდგომა 14 წლამდე ბავშვებზე არ ვრცელდება, რადგან ამ ასაკის მოზარდები სისხლის სამართლის სფეროში არ ხვდებიან. 14 წლამდე ბავშვების მიმართ მნიშვნელოვანია სააღმზრდელო ღონისძიებების გატარება, რაზეც სოციალური სამსახური და სკოლა არიან პასუხისმგებლები, თუმცა ამ მხრივ სერიოზული ხარვეზები გვაქვს.
- პატიმრობაში მყოფი არასრულწლოვნების მიმართ როგორია სახელმწიფოს დამოკიდებულება ?
- მე რაც შემიძლია გითხრათ, ცხადია, ამ მიმართულებითაც არის ხარვეზები და სამუშაო ამ კუთხით ძალიან ბევრია, თუმცა არასრულწლოვანთა დაწესებულება, სადაც ისინი იხდიან სასჯელს, რეალურად საკმაოდ ადაპტირებულია არასრულწლოვნების საჭიროებებზე და მეტნაკლებად უზრუნველყოფს ბავშვის საუკეთესო ინტერესების დაცვას. დაწესებულებაში ბავშვებთან მუშაობს მულტიდისციპლინარული გუნდი, ფსიქოლოგების, სოციალური მუშაკებისა და სხვა პროფესიონალების ჩართულობით. ბავშვები გადიან გარკვეულ პროგრამებს და ჩართულნი არიან საგანმანათლებლო პროცესში.
რუსკა კილასონია