ფსიქოლოგები ამბობენ, რომ ბავშვი, რომელმაც იცის, როგორ მართოს არა მხოლოდ თავისი ემოციები, არამედ გრძნობები და გამოცდილება, უფრო წარმატებული და ბედნიერი იქნება.
"ცხოვრება არის 10% ის, რაც შენს თავს ხდება და 90% როგორ რეაგირებ მასზე", - თქვა მწერალმა ჩარლზ სვინდალმა. თუ როგორ ვრეაგირებთ ჩვენ და ჩვენი შვილები იმაზე, რაც ხდება, ემოციური ინტელექტის განვითარებაზეა დამოკიდებული. ზოგი ამ პროცესს წარმატებით ართმევს თავს, ზოგი კი პირიქით.
ემოციური ინტელექტი საკუთარი და სხვისი ემოციების, გრძნობებისა და გამოცდილების გაგებაა, რაც აუცილებელია გარე სამყაროსთან ეფექტური ურთიერთობისთვის. ემოციური ინტელექტის განვითარება ნიშნავს ვისწავლოთ იმ გრძნობების განცდა, რაც ჩვენ სამყაროსთან ურთიერთობისთვის გვჭირდება. რა თქმა უნდა, ამ თვალსაზრისით, ემოციური ინტელექტის განვითარების ამოცანაა, დაეხმაროს ბავშვს გაიზარდოს როგორც ჰარმონიული პიროვნება, რომელსაც შეუძლია მართოს არა მხოლოდ საკურთარი ემოციები, არამედ გრძნობები და გამოცდილება. ასევე, მისი ამოცანაა, ასწავლოს, იყოს წარმატებული და ბედნიერი ადამიანი
ემოციური ინტელექტის განვითარება შეიძლება სამ დიდ ჯგუფად დაიყოს: ერთი მიზნად ისახავს სამყაროსთან ჰარმონიის მიღწევას, მეორე - საკუთარ თავთან, ხოლო მესამე - სხვებთან ჰარმონიას. გასათვალისწინებელია, რომ ემოციური ინტელექტის განვითარება სიცოცხლის პირველივე მომენტიდან იწყება. ის მჭიდროდაა დაკავშირებული ყველა გრძნობასთან, რასაც ბავშვი პირველივე დღეებიდან განიცდის. ემოციური ინტელექტი ვითარდება სხვადასხვა ბგერის, ფერის, ფაქტურის, არომატის, გემოვნების და ა.შ. ჰარმონიული აღმოჩენის გამო.
სპორტი და ფიზიკური აქტივობა მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ემოციური ინტელექტის განვითარებაში, რადგან ემოციებს მთელი სხეულით "განვიცდით". ჩვენი რეაქცია გარე სამყაროზე, როგორც პოზიტიურ, ასევე სტრესულ სიტუაციებზე, იწვევს რთულ პროცესებს ნერვულ და კუნთოვან სისტემებში. ამიტომ მარტივი აქტივობები, როგორიცაა სეირნობა და ცეკვა, ინტელექტუალური და ემოციური სფეროების განვითარებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია.
პირველი ქვესტი - როლური თამაში
სამი წლის ასაკიდან როდესაც სასეირნოდ წახვალთ, შეგიძლიათ ითამაშოთ ისეთი თამაშები, როგორიცაა, მაგალითად: "ჯერ ყველაფერს მწვანეს ვეძებთ, შემდეგ კი ყველაფერს, რაც ხისაა." მაგალითად, თუ პარკში ვიპოვით ჯოხს, ირგვლივ ვადარებთ ყველაფერს, რაც ხისაა. სპეციალისტები გთავაზობენ, რომ ყურადღებისა და ინტელექტის განვითარებისთვის, მსგავსი დავალება კიდევ უფრო გაამრავალფეროვნოთ. მაგალითად, დაამზადოთ ბარათები, რომლებზეც დაუწერთ შესაბამის დავალებას, რომ იპოვოს გარკვეული ფერის საგნები, ან დააჯგუფოს როლისა და დანიშნულების, ტექსტურების მიხედვით. ასეთი აქტივობა საინტერესო იქნება 5-დან 12 წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის.
"სამყარო ყუთში"
აიღეთ ყუთი (ღილაკების პლასტმასის ყუთები, პატარა ხელსაწყოები და ა.შ. იდეალურია) და მასში არსებულ უჯრებში განალაგეთ სხვადასხვა ტიპის ნივთები, დანიშნულების მიხედვით. მაგალითად, ზღვაზე დასვენება - შეაგროვებინეთ პატარა კენჭები, გამხმარი წყალმცენარეები და ასე შემდეგ. ანუ, დანიშნულებისა და შინაარსის მიხედვით, დააჯგუფებინეთ საგნები. მსგავსი უფრო დიდი მოდელი შეგიძლიათ შექმნათ თქვენი სახლის ეზოს მაგალითზე.
"როგორი გემო აქვს სიხარულს?"
ახლა შევეცადოთ გავიგოთ, რა არის სიცილი ჩვენი ხუთივე გრძნობის გამოყენებით. ამისათვის შეგიძლიათ სხვადასხვა საინტერესო ნივთი გამოიყენოთ, რომლებიც დაეხმარებიან თქვენს შვილს, იგრძნოს სიცილი. მაგალითად, სთხოვეთ ბავშვს, დახუჭოს თვალები და წარმოიდგინოს ხუთი ეტაპი:
ერთი: აიღე ზარი ხელში და დარეკე.
ორი: იგრძენი ფორთოხლისა და მანდარინის სუნი.
სამი: ახლა უფრო ფართოდ გახსენი პირი და შეჭამე შოკოლადი და აი, სიცილის გემოც!
ოთხი: დახატე სასაცილო ნახატები ან მულტფილმები.
ხუთი: შეეცადე იგრძნო სიცილი საკუთარ თავზე - აიღეთ ბუმბული და მსუბუქად მოუღუტუნეთ ერთმანეთს.
ასოციაციების გამოყენებით და ხუთივე გრძნობის ჩათვლით, ბავშვს ვეხმარებით ემოციების გაგებაში და ასეთი "გრძნობის ყუთი" ნებისმიერი მათგანისთვის შეიძლება გაკეთდეს.
"გააცოცხლე ემოციები"
აირჩიეთ ნებისმიერი თემა ან ზღაპარი. ახლა გამოიგონეთ 6-7 სრულიად განსხვავებული ხერხი ბავშვისთვის ზღაპრის წარსადგენად, რათა სხვადასხვანაირად შეძლოს აღქმა. მაგალითად, შეგიძლიათ უბრალოდ მოუსმინოთ ზღაპარს, დაწვეთ რბილ ბალიშებზე და ითამაშოთ სპექტაკლი, სადაც ყველას საკუთარი როლი ექნება, შეგიძლიათ გააკეთოთ სათამაშოები, რომლებიც პერსონაჟებს ასახავს, ან კიდევ შეგიძლიათ დახატოთ, სახე შეუცვალო, გამოიგონოთ ისინი, სიმღერასავით წაიკითხოთ და ასე შემდეგ. თქვენი მიზანია, რაც შეიძლება მეტი ემოცია გაუცოცხლოთ ბავშვს და თემა სხვადასხვაგვარად აღაქმევინოთ.