უკვე ოთხის ვარ და ბაღში მივდივარ. ბაღში ყველაფერი ფერადია, არაფრით ჰგავს ჩვენს ჩამოღამებულ სახლს. მე ბაღი მომწონს. ბაღს მგონი, არ მოვწონვარ.
ვცდილობ, კუბიკებით კოშკი ავაშენო, მასწავლებელი მკლავში მკიდებს ხელს და მაბრუნებს:
- არ გესმის, ბიჭო? რამდენჯერ უნდა დაგიძახო?! - ძალიან არის გაბრაზებული. მე მისი გაბრაზება არ მინდოდა.
მეშინია, თუ მასწავლებელს არ მოვეწონები, ბაღში აღარ მომიშვებს. აქ ბევრი ბავშვი და ბევრი სათამაშოა, აქ იცინიან და მხიარულობენ. მე მომწონს ბაღი. ვჯდები გაუნძრევლად, დავყურებ საკუთარ ხელებს და ვცდილობ, არ ვიმოძრაო, რომ არ გავაბრაზო მასწავლებელი, მაგრამ ის მაინც მიწყრება.
- ამ ბავშვს რაღაც სჭირს, ასჯერ რომ დაუძახო, ზედაც არ გიყურებს, - ეუბნება მეორე მასწავლებელს. ის მიხსნის, რომ უზრდელობაა თუ პასუხს არ დავუბრუნებთ უფროსს. უზრდელი არ ვარ, უბრალოდ, ჩემი სახელი ჯერ კარგად არ ვიცი.
სახელით არავინ მომმართავს. მე გარდაცვლილი ძმის სახელი მქვია. ის დაიღუპა და მე დავიბადე. თითქოს მისი ჩანაცვლება მეცადოს. დედა მიყურებს ისეთი დაღლილი და სევდიანი თვალებით, თითქოს ამ დაბადებას ვერ მპატიობს. როცა ასე მიყურებს, მგონია, რომ ჩემ გამო დაიღუპა, ვწუხვარ ამის გამო, წუხილი არაფერს ცვლის. როგორც კი ვინმეს შემთხვევით წამოსცდება ჩემი სახელი, დედა და ბებია ტირილს იწყებენ. ტირიან მოთქმით, არა კი არ ტირიან, ცას შეჰბღავიან, საიქიოში ჩემი ძმის კვნესას ვგრძნობ, მისი ყველა ძვლისა და სისხლის ყველა წვეთის ტკივილს.
ისინი ტირიან დიდი ტირილით და მერე მოდის ღამე. ჩემი ურჩხულები იღვიძებენ, საწოლის ქვეშიდან მოხოხავენ, თავიანთი გრძელი და დაღმეჭილი თითებით საბნის ქვეშ ძვრებიან და ფეხებზე მეჭიდებიან. მეჭიდებიან და მიმათრევენ შავ-ბნელ სამყაროში. იქ, სადაც მიწა შეჭამს ჩემს სხეულს, სადაც ჭია-ღუა ამომიხრავს თვალებს, სადაც მარტოობა შთანთქავს ჩემს სულს, სადაც დამაწვიმს და დამათოვს, მაგრამ არავინ იქნება, რომ საბანი დამაფაროს, სადაც არავინ დამიცავს, არავინ შემიფარებს.
ვხედავ ოთახის შუაგულში როგორ დგას პატარა ხის კუბო, როგორ მაწვენენ მასში და განაჩენივით აჭედებენ სახურავს. დახმარებას ვითხოვ, მინდა, ვიყვირო, ცოცხალი ვარ-მეთქი, მაგრამ ხმა არ მაქვს. მინდა, სამყაროს გავაგებინო, დამიცვას, მაგრამ ძალა არ შემწევს. ჩემი ძახილი არავის ესმის.
ვწევარ საწოლში და სხეული მეყინება, თითქოს სისხლი აღარ მოძრაობს. მინდა, საბანი გადავწიო და გავიქცე, მინდა, დავუძახო საშველად დედას, მაგრამ ვფიქრობ, აი ახლა გავმოძრავდები და ამ ურჩხულებს კიდევ უფრო გავუღვიძებ მადას, რომ ისინი წამოიშლებიან, რათა ნაწილებად დამგლიჯონ და ცოცხლად შემჭამონ. დიდია შიში. მაინც ვერევი საკუთარ თავს, საწოლიდან გადმოვდივარ. ცივ იატაკზე ფეხისგულების შეხებას ჟრჟოლვა მოაქვს, თითქოს უკვე მოვხვედრილიყავი მიცვალებულების საუფლოში. გავრბივარ. გავრბივარ და მომდევენ. აი, ცოტაც, კიდევ ათი ნაბიჯი, ცხრა, რვა, შვიდი... სულ ცოტაც და დედასთან და მამასთან ვიქნები და მაშინ, მაშინ ვეღარ მომეკარება ვერანაირი ურჩხული, მაშინ მე მექნება დამცავი გარსი, რომელსაც ვერავინ შემოარღვევს, ვერავინ, ვისაც ჩემთვის ზიანის მოტანა უნდა.
- ამხელა ბიჭი ხარ, რა გატირებს, არ გრცხვენია? - მსაყვედურობს ჯერ კიდევ ძილის ბურუსში მყოფი დედა. სირცხვილი ჩემს შიშს ვერ ჯაბნის, ეს შიში სხვა ყველაფერს შთანთქავს. ამიტომ ახლა მაგარი ბიჭობის დრო არაა:
- მეშინია,- ვამბობ და ახლაღა ვხვდები, რომ მთელი სახე სველი მაქვს ცრემლით.
- კარგი, მოდი, ნუღარ დგახარ, არ გაცივდე, - მეუბნება დედა და საწოლში ადგილს მითავისუფლებს. მინდა, საწოლში შევუწვე, გულში ჩამიკრას და ვიგრძნო, რომ მარტო არ ვარ. მეც ვიგრძნო და იმ ურჩხულებმაც, მოსვენებას რომ არ მაძლევენ.
- კიდევ მოხვედი? მე რა გითხარი, დროზე შენს საწოლში!- ყვირის ახლადგაღვიძებული მამა. მე ტირილს ვუმატებ. ძალიან ბრაზობს,- გაჩუმდი! გაჩუმდი-მეთქი! - საწოლზე წამოჯდება და ჩემკენ იწევა, რომ ისევ დამარტყას, მაგრამ დედა მეფარება და მას ხვდება ხელი. მე კიდევ უფრო მეშინია და ძალიან მინდა, აღარ ვტიროდე, მაგრამ ვერ ვჩუმდები.
- ქალაჩუნა გინდა გაიზრადოს?! კაცია თუ მთხლე?!
მე ისევ ჩემი საწოლისკენ მივდივარ და იქ ურჩხულები მელოდებიან, უკან მამას ხმა მომყვება, საშინელი სიტყვებით. ახლა ეს გზა აღარ არის მხოლოდ ათი ნაბიჯი, ეს გრძელი გზაა, ძალიან გრძელი გზა. ამ გზაზე მე უნდა მივხვდე, რომ ახლა მარტო ვარ, ირგვლივ კი ყველაფერი შავითაა დაფარული. ამ შავ სამყაროში ცხოვრობენ ურჩხულები, რომლებსაც ჩემი შეჭმა სურთ. მე მარტო ვარ, არავითარი ჯავშანი არ გამაჩნია, ჩემი მარტოობა ჩემი ფარია, მე უნდა ვიბრძლო და უნდა გადავრჩე...
უკვე რვა წლის ვარ და ისევ საწოლში ვისველებ. როცა თავს ვერ ვიკავებ და სველ ლეიბზე მეღვიძება, თვალებს მაგრად ვხუჭავ, ისე მაგრად, რომ ქუთუთოები მტკივა და ღმერთს ვეხვეწები, ნეტა ეს დილა არ გათენდეს. მინდა მზე არ ამოვიდეს, დედამიწამ ბრუნვა შეწყვიტოს, მაგრამ ზუსტად რვა საათზე დედაჩემის ზამთრის დილასავით ცივი ხმა მაღვიძებს და იძულებული ვარ, ავდგე. საბანს ვაფარებ სველ საწოლს, ძალიან ვცდილობ, კარგად იყოს გასწორებული და დედამ არ ნახოს, არ ნახოს, რომ წუხელ ისევ შევრცხვი. ღმერთს მთელი გულით შევთხოვ, რომ დედას სხვა საქმე გამოუჩნდეს და გადაავიწყდეს, მაგრამ მას არასდროს არაფერი ავიწყდება. შეპყრობილია ყველაფერი იდეალურად იყოს, ყველაფერი ზუსტად ისე უნდა იყოს, როგორც წესია, როგორც საჭიროა. სულ ეშინია, რომ ერთხელაც ვიღაც მოვა, მოვა ზუსტად იმ დროს, როცა ეს სიკვდილივით მოსაწყენი წესრიგი დარღვეული იქნება, მოვა და იტყვის, რომ სარეცხი არაა სათანადოდ გაუთავებული, რომ თეთრეული კარგად არაა გაკრახმალებული, რომ საწოლი იდეალური სიმეტრიით არაა გასწორებული... დედა ადგომას არ მაცლის, თითქმის სირბილით მოდის საწოლისკენ, საბანს იღებს და ყველაფერი თავიდან იწყება:
- ამხელა ბიჭი ხარ და თავმოყვარეობა არ გაქვს. თავი კაცი გგონია და ქვეშ იფსამ, ფსიტიანო, სახლი ააყროლე, ლოგინი ჩამიოხრე...
მერე გაჭირვებით გააქვს ლეიბი აივანზე და მზეზე გასაშრობად ფენს. ჩვენი სახლი გაშლილ სივრცეზეა, ეზო ხელისგულივით ჩანს ზემო უბნიდან და მე ყოველ დილით ვფიქრობ, რომ ზემოუბნის უკლებლივ ყველა მცხოვრებმა იცის, რომ ჩავიფსი. იცის, რომ საწოლს ვისველებ და მთელი დღე ეჭვიანი თვალით ვუყურებ ყველას, მგონია, რომ ყველა დამცინის. ამიტომ ვცდილობ დავასწორ, დავასწრო და მე დავცინო, მე დავჩაგრო, მე ვატკინო.
ყველაფერი კიდევ უფრო ცუდადაა, როცა სტუმრად მივდივართ. და რადგან ჩვენს სოფელში ავტობუსი გვიან საღამოს არ დადის, გვიწევს ღამე ნათესავებთან გავატაროთ. დედა კი სტუმრობას იწყებს თავის მართლებით, რომ რატომ თავი არ მოუკვდება, როგორ უნდა დარჩეს, აქაც რომ შევარცხვინო, აქაც რომ ჩავუფსა, რომ თავად სულ გაუოხრდა საწოლი, ახლა აქაც... საღამოვდება, დედა ჩანთიდან იღებს ცელოფანს და ზეწრის ქვეშ მიფენს. თან მაფრთხილებს, არ შევარცხვინო. მე ვწვები ემბრიონის ფორმაში და ვცდილობ შევიკუმში, დავპატარავდე, რომ გავხდე უჩინარი, რომ ვერ შემამჩნიონ, არ დამინახონ, დამივიწყონ, ჩემზე არ იფიქრონ. ძალიან ვცდილობ არ დავიძინო, და რაც მეტად ვცდილობ, მით მეტად მერევა თვლემა. ქუთუთოებზე მეკიდება შიში და სირცხვილი. და მოდის ძილი. ჩემი სიზმრები შავ-ბნელია. ჩემს სიზმარში ცხოვრობენ ურჩხულები და ცოცხლად მჭამენ, მოდიან გველეშაპები და ყელზე მეხვევიან, მოდიან დემონები და ჩემს სულს ეპატრონებიან. მეშინია. მინდა გავიქცე, მაგრამ ვერ გავრბივარ. მეშინია და ისევ საწოლს ვისველებ.
მე და ჩემმა ძმამ ისევ ვიჩხუბეთ. იმან ჩემი ჯოისტიკი გატეხა, ძალით გატეხა, სულ ვუგებდი და მაგიტომ. ძალიან გავბრაზდი. გავბრაზდი და ხელი ვკარი. იმან კიდევ ფეხი ამომცხო. მე ჩვენი ზოოპარკის ავტობუსი ვისროლე, კედელს მოხვდა და გატყდა. ატირდა. ისეთი დიდი ხმა აქვს, მთელს სოფელს ესმის, როცა ტირის. ვეხვეწები გაჩუმდი, ავაწყობთ-მეთქი. არ სჯერა და ტირილს აგრძელებს. მეც მეტირება, მაგრამ თავს ვიკავებ, ეს ავტობუსი ძალიან მიყვარს. ჩვენი საყვარელი სათამაშოა. წინ კაბინა აქვს და კაცი ზის, მსუქანი, საყვარელი კაცი, დიდი ულვაშებით, წითელი ლოყებით და კეპკიანი ქუდით. ავტობუსი ყვითელია, მზისფერი ყვითელი და ფანჯრიდან ცხოველები მოჩანს. პირველ სავარძელზე მელია ზის, მეორეზე ჟირაფი, მესამე ფანჯრიდან ზებრა და ვირი იყურებიან, მე ვირი უფრო მომწონს, ძალიან ლამაზი თვალები აქვს, დიდი და სევდიანი. ავტობუსში არიან პანდა, თეთრი დათვი, ვეფხვი და მაიმუნები... ათას ამბავს ვიგონებთ მე და ჩემი ძმა. ხან ეს ცხოველები ზოოპარკიდან წამოიყვანა ამ კეთილმა კაცმა და ტყეში მიჰყავს თავიანთ ოჯახებთან, ხან ვითომ ჟირაფის ქორწალია და იქ მიდიან, ხან ბეწვი გაუცვდათ და ზამთრისთვის ახალი ქურქების საყიდლად წავიდნენ. კარგი ავტობუსია ეს ავტობუსი. ძალიან მიყვარს. ძალით არ გამიტეხია, რომ მცოდნოდა გატყდებოდა, სულაც არ ვისროდი.
დედას ჩემი ძმის ტირილი ესმის და ძალიან ბრაზობს. ამბობს, რომ მოვუკვდე უკეთესი იქნება, რომ ოჯახის შემარცხვენელი ვარ, რომ ამხელა ბიჭი ვარ და იმის მაგივრად ბავშვს მივხედო და ვუპატრონო, ვცემ.
- ტყუილია, არ მიცემია! - ვამბობ მე სანამ დედას ხელი მხვდება სახეში. ის ამბობს, რომ უტიფარი ვარ, უტიფარი და მატყუარა. მე არ ვტყუი. არ მიცემია, ჩვენ ხანდახან ვჩხუბობთ, მაგრამ მაშინვე ვრიგდებით. ჩვენ ძალიან გვიყვარს ერთმანეთი. ჩხუბიდან ხუთი წუთის შემდეგ, არც კი გვახსოვს რაზე ვკამათობდით, ისევ ერთად ვთამაშობთ. ხან ის მაბრაზებს, ხან-მე. შემთხვევით მოგვდის, ძალით არ გვინდა. დედას და მამას ეს არ ესმით, ისინი ამბობენ, რომ ადამიანის ცემა საშინელებაა და როცა გაიგებენ, რომ ძმასთან ვიჩხუბე, მსჯიან. მე მეტი მომეთხოვება, მე დიდი ვარ, ჩემი ძმა პატარაა.
მამა იმ დროს ბრუნდება სახლში, როცა დედა მეჩხუბება. ისევ მთვრალია. ასეთ დღეებში საწვიმრად გამზადებულ ცას ემსგავსება ჩვენი სახლი, კიდევ უფრო ჩამოღამებილია და ყოველ წუთას შეიძლება დაიგრგვინოს, მეხი გავრდეს და ყველაფერი გაანდგუროს. მამა ამბობს, რომ სახლში მოსვლა აღარ უნდა, რომ ან მოგვარჯულებს, ან საკუთარი ხელით დაგვახრჩობს. მე მისი მჯერა და რადგან ჩემი მორჯულება, საერთოდაც არავისი მორჯულება არ მოხერხდება, ვფიქრობ, რომ ერთ დღეს ის მართლა დამახრჩობს. ქამარს იხსნის და მაიძულებს ბოდიში მოვიხადო. ბოდიშის მოხდა არაფერს შეცვლის, მაინც მომხვდება. ამიტომ ბოდიშს არ ვიხდი, რადგან მე არ ვარ ბოროტი, როგორც დედას ჰგონია და ძალით არ ვცდილობ ჩემი ძმის განაწყენებას. ბოდიშს არ ვიხდი, რადგან ნაწყენი ვარ, ძალიან ვარ ნაწყენი, მასზეც და დედაზეც და თან თითქოს ყელი გამიშრა და ყველა სიტყვა დააჭკო გვალვამ, ვერც ერთ ბგერას ვერ ვამბობ. ვდგავარ თვალებში შევყურებ მამას მრისხანე სახეს და ძალიან მინდა, ძალიან მინდა, სულ ერთი წამით გადაეცალოს ბინდი და დამინახოს, დამინახოს და გამიგოს, გამიგოს ცხოვრებაში ერთხელ მაინც, მინდა, გაიხსენოს, რომ თავადაც იყო ბავშვი, მაგრამ მის ავ სიტყვებს მიღმა ვხვდები, რომ მხრებზე დიდი ტკივილი ჰკიდია, რომ საკუთარ სატკივარს ვეღარ ერევა და ეს ბრაზი მხოლოდ ჩემ გამო არაა, თითქოს ახლა მთელ სამყაროს უბრაზდება. მაიძულებს დავიჩოქო. დავიჩოქო და მუხლისჩოქვით შემოვუარო მაგიდას და ვიარო ასე ჩოქვით, სანამ არ მივხვდები, რაც ჩავიდინე და ბოდიშს არ მოვიხდი, სანამ არ დავდებ პირობას რომ არასდროს, არასდროს აღარ დავჩაგრავ ჩემს პატარა ძმას.
ქამარს რკინის ბალთა აქვს, მხარზე მხვდება, იატკზე ვეცემი. მტკივა სხეულიც და სულიც. მიჭირს ადგომა. ვტირი. ჩემი ძმაც ტირის და ეხვეწება, რომ არ მომკლას, რადგან არაფერი დამიშავება და სულაც არ უყვარდა ეს ზოოპარკის ავტობუსი, რომ მაინც გადაგდებას უპირებდა. რომ მე კი არა, მან გატეხა ეს ავტობუსი, აღარ მოსწონდა და მაგიტომ. დედაც ტირის. მე ჩოქვით ვურტყამ მაგიდას წრეს და მახსენდება:
პატარა ბატკანი გვყავს, თეთრი, კულულა მატყლით. ბატკანი ყოველ დღე გამოგვყავს ეზოში საბალახოდ, ვაჭმევთ და ყურადღებას ვაქცევთ, რომ წყალი სულ ჰქონდეს, ყელზე არ შემოეხვიოს ბაწარი და არ დაიხრჩოს, მზე რომ დააჭერს ჩრდილში გადავაბათ, ღამე გარეთ არ დაგვრჩეს... ბატკანი ჩვენი მეგობარი ხდება. იზრდება და სუქდება. ბატკანი გვიყვარს. ბატკანსაც ვუყვარვართ ალბათ, რადგან როცა გვხედავს კუნტრუშს იწყებს და სასაცილოდ ბღავის. მერე იმავე ბაწრით მიგვყავს სალოცავში, პაპაჩემი რქებზე სანთელს ამაგრებს და საყდარის გარშემო დაატარებს. ბატკანს არ მოსწონს ეს მოგზაურობა, უჯიუტდება, მაგრამ მაინც უწევს სამჯერ შემოუაროს ეკლესიას, მერე კი ყელს ჭრიან, ტაძრის ეზოში ჰკიდებენ ფეხებით ხის ტოტზე და იმ თეთრ, რბილ, კულულა ტყავს აძრობენ... მაშინ როცა ჩვენი მეგობარი ბატკანი დიდი ალუმინის ქვაბში მოათავსეს და ცეცხლზე შემოდგეს, ღმერთს ვკითხე, სჭირდებოდა თუ არა ეს რამეში. იმ ღამეს მესიზმრა, რომ ღმერთი ჩემს გვერდით იჯდა და ჩემს კითხვაზე კითხვით მომიგო: როგორ, განა მე ვჭამ ხორცს? მერე მე მას თვალებში შევხედე და მომეჩვენა, რომ ისიც ჩემთან ერთად ტიროდა. და მიუხედავად იმისა, რომ ეს სახლი საყდარი არაა და არც მე ვარ ბატკანი, კიდევ ერთხელ მივმართავ ღმერთს: სჭირდება თუ არა ეს ყველაფერი? და მაშინ, დაჩოქილი ბოლოჯერ ვლოცულობ, მე თვალებს ვხუჭავ და ღმერთს ველაპარაკები, ღმერთს რომელიც შორი და უფორმო არაა, ის ჩემი მეგობარია და ვგრძნობ, რომ ჩემი ყველა სიტყვა ესმის. მე მას ვთხოვ, დამეხმაროს, რომ აღარავის მივცე უფლება, დამაჩოქოს. მე თერთმეტის ვარ, ჩემი უმცროსი ძმა -ცხრა წლისა და ორი თვის.
სკოლაში „მთის წყარო“ გვაქვს. ვაჟა ძალიან მიყვარს. დაფასთან გავდივარ და მოყოლას ვიწყებ. ვყვები, მაგრამ თითქოს მე ისევ ჩემს გაავდრებულ სახლში ვარ, ისევ თავზე მადგას მამა ტყავის გადაქლეტილი ქამრით, დიდი რკინის ბალთიანი ქამრით. მე კი დაჩოქილი წრეს ვურტყამ მაგიდას. აღარ მეშინია. ახლა მხოლოდ ბრაზს ვგრძნობ, საშინელ ბრაზს. თითქოს ისევ მიშრება ყელი, ისევ დგება დიდი გვალვა, ნაპრალები ჩნდება ჩემს სიტყვებში და ენა მებმევა. ბორძიკ-ბორძიკით ძლივს გასაგებად ვყვები გაკვეთილს. მასწავლებელს ეცინება. ბავშვებიც იცინიან. მე კლასს ზურგს ვაქცევ და ხმაურით ვხურავ კარს.
დედაჩემს სკოლაში იბარებენ და ეუბნებიან, რომ გაუზრდელი ვარ. მისთვის ამაზე დიდი უბედურება, ისიც არ იქნებოდა, ჩემი სიკვდილის ცნობა მიეღო. ზის მთელი საღამო და ტირის. დასტირის შელახულ თავმოყვარეობას. ყვირილით დაღლილი მამაც ზის და ახლა კაცური საუბრით ცდილობს, რაიმე შემაგნებინოს. არაფერი მესმის. საერთოდ არაფერი მესმის. მე დიდი ხანი ვტიროდი, ვლაპარაკობდი, ვევედრებოდი, შევთხოვდი... სამყაროს ყურებზე მაგრად მიეფარებინა ხელისგულები და ჩემი სიტყვები არ ესმოდა. ახლა მე აღარ შემწევს უნარი, ვინმეს გავუგო, რადგან ჩემი სხეული დაღლილია მარტო საუბრით, მარტო ლოცვით, მარტო ვედრებით... ამიტომ ვერ გამოიღო ამ საუბრებმა შედეგი. მე კარი კიდევ ბევრჯერ გავიჯახუნე და ბოლოს - საბოლოოდ.
მას შემდეგ რაც სასწავლებელიც მივატოვე და სამსახურის ძებნით თავი ერთი დღეც არ შემიწუხებია, სხვა სახლი ვნახე, სხვა ოჯახი - ქუჩა. აქ უფრო მეტად ესმით ერთმანეთის, ვისაც არ ესმის, აგებინებ. აქ წესრიგია. ჩემი მოხუცი მშობლები დღედაღამ დარდობენ, ხიფათს არ გადავეყარო. ყვირილი აღარ შეუძლიათ, ხვეწნითაც დაიღალნენ, ამიტომ ახლა ისინი დადუმდნენ. ლოცულობენ და ტირიან. იმ ღმერთს ეხვეწებიან დახმარებას, რომელთან მისვლაც დავასწარი, ორი ათწლეულის წინ და ვთხოვე დახმარება, აღარავისთვის მიმეცა უფლება, დავეჩოქებინე. მათ არ იციან ჩემი და ღმერთის მაშინდელი საუბრის შესახებ, ამიტომ ამაოდ შესტირიან.
ახლა ოცდათორმეტის წლის ვარ და დიდი ხანია აღარ ვიფსამ, აღარც ენა მებმის, ჩემი საწოლის ქვეშ კი ისევ ცხოვრობენ ურჩხულები, ისევ კოშმარებს ვხედავ, მაგრამ მე ამ კოშმარებში ცხოვრება ვისწავლე. ისევ მახსოვს და მიყვარს ზოოპარკის ავტობუსი, რომელიც ვერ ავაწყე, მაგრამ ნამტვრევებს ჩემს უჯრაში ვმალავ. ვმალავ, რათა დროდადრო დავხედო და გავიხსენო... თუმცა არაფრის გახსენება არ მჭირდება, ყველაფერი ისედაც მახსოვს და ამ წლებში არაფერი შეცვლილა, არაფერი შეცვლილა ერთი რამის გარდა: ახლა უკვე ვიცი, რომ ეს დედააფეთებული ცხოვრება ნამდვილი ბრძოლაა და ამ ომში მარტო ხარ, არავის უნდა სთხოვო დახმარება, მარტომ უნდა იომო და არაფრის შეგეშინდეს, აბა რა, ბოლო-ბოლო კაცი ხარ, მთხლე ხომ არ ხარ!
/ქეთი გაბინაშვილი/
რევაზ ინანიშვილის სახელობის "ერთი მოთხრობის" კონკურსის (2024) ერთ-ერთი გამარჯვებული მოთხრობა