სიმართლე ხელოვნური საშვილოსნოსა და ორსული რობოტის პროექტზე - რა დონემდე შეუძლია მეცნიერებას ნაყოფის ხელოვნურად გაზრდა - მშობლები

ბოლო პერიოდში ბევრმა მედიამ გაავრცელა ინფორმაცია ჩინელ მეცნიერებზე, რომლებიც თითქოს ჰუმანოიდ რობოტს ქმნიან ხელოვნური საშვილოსნოთი, სადაც ბავშვები დაიბადებიან. ეს ამბავი სოციალურ ქსელებში მალევე გავრცელდა, მაგრამ შემდგომში აღმოჩნდა, რომ მისი ავტორები და კომპანია გამოგონილი იყო. ფაქტჩეკერებმა დაადასტურეს, რომ არც „დოქტორი ჟანგ ციფენი“ არსებობს და არც Kaiwa Technology არის რეალურად რეგისტრირებული. თუმცა თავად თემას — ხელოვნურ საშვილოსნოს — მეცნიერებაში საფუძველი ნამდვილად აქვს.

რა გაკეთდა მეცნიერებაში

2017 წელს ფილადელფიის ბავშვთა ჰოსპიტალში მეცნიერებმა შექმნეს მოწყობილობა სახელწოდებით „BioBag“. ეს იყო სპეციალური პლასტმასის ბუშტულა სითხით, რომელიც მაქსიმალურად ჰბაძავდა დედის საშვილოსნოს პირობებს. იქ მოათავსეს ნაადრევად დაბადებული ცხვრის ემბრიონები.

ცხოველები რამდენიმე კვირის განმავლობაში ჩვეულებრივ ვითარდებოდნენ: სუნთქავდნენ, იზრდებოდნენ და აგრძელებდნენ ორგანოების ჩამოყალიბებას. ექსპერიმენტმა აჩვენა, რომ ნაყოფის გადარჩენა ხელოვნურ გარემოში გარკვეული დროით შესაძლებელია, თუმცა მხოლოდ იმ ეტაპზე, როცა უკვე დაწყებულია სიცოცხლის ძირითადი სისტემების ფორმირება.

რა არ შეუძლია ტექნოლოგიას დღეს

მთელი ორსულობის — კვერცხუჯრედიდან დაბადებამდე — ხელოვნურ გარემოში გავლა ჯერ-ჯერობით შეუძლებელია. ადამიანის ემბრიონი ლაბორატორიაში მაქსიმუმ 14 დღემდე შეიძლება განვითარდეს, რადგან ეთიკური და კანონიკური შეზღუდვები არსებობს. თანამედროვე მეცნიერება ამ ეტაპზე მხოლოდ ცხოველებზე ექსპერიმენტებს ატარებს, ხოლო ადამიანის სრული ორსულობა ხელოვნურ საშვილოსნოში ჯერ არ განხორციელებულა.

მთავარი სირთულეები

ხელოვნური საშვილოსნოს იდეას არაერთი სერიოზული ბარიერი აქვს. პირველ რიგში, რთულია დედის სისხლის ფუნქციის გამეორება, რომელიც ფილტრავს და აწვდის ემბრიონს ყველაფერს, რაც საჭიროა. ასევე რთულია იმუნური დაცვის სისტემის უზრუნველყოფა, რადგან ბუნებრივ საშვილოსნოში ნაყოფი დაცულია ინფექციებისგან. გარდა ამისა, არსებობს სამართლებრივი და ეთიკური საკითხები: რამდენად არის მისაღები ადამიანის ორსულობის ლაბორატორიაში გადატანა და ვინ უნდა აკონტროლოს ეს პროცესი.

რეალური პერსპექტივა

მეცნიერები თვლიან, რომ ხელოვნური საშვილოსნოს მთავარი დანიშნულება მომავლისთვის ნაადრევად დაბადებული ბავშვების გადარჩენა იქნება. მაგალითად, 22–23 კვირაზე დაბადებულ ჩვილებს გარეთ ძალიან მცირე შანსი აქვთ, რომ გადარჩნენ. მსგავსი ტექნოლოგია კი მათ შეიძლება სიცოცხლეს შეუნარჩუნოს. ეს ბევრად რეალისტური და ახლო პერსპექტივაა, ვიდრე ფანტასტიკური იდეა „ორსულ რობოტზე“.