სკოლაში ან ეზოში ბავშვებს შორის ჩხუბი იშვიათი ამბავი სულაც არ არის. ზოგჯერ კამათი უბრალო სიტყვებით მთავრდება, მაგრამ ხდება ისე, რომ გოგონებიც და ბიჭებიც ერთმანეთს ხელით ეხებიან. ასეთ დროს მშობლები განსხვავებულად რეაგირებენ: ერთნი შვილს ასწავლიან, რომ პასუხი არ უნდა დაუბრუნოს თუ მას გოგო ურტყამს; სხვები ამტკიცებენ, რომ დამნაშავე ყოველთვის უნდა დაისაჯოს, ზოგიც კი მზადაა პირდაპირ ჩაერიოს და საკუთარი ხელით დაიცვას შვილი.
ფსიქოლოგები ამბობენ, რომ აგრესია არ არის დამოკიდებული სქესზე. შეიძლება გოგონაც ისეთივე ფიზიკურად აგრესიული აღმოჩნდეს, როგორც ბიჭი, ხოლო ბიჭი – ისეთივე მშვიდი და დიპლომატიური, როგორც გოგო. განსხვავება უფრო იმაშია, როგორ რეაგირებს საზოგადოება. ბიჭების ჩხუბს ხშირად „ნორმად“ მიიჩნევენ, ხოლო თუ გოგონა გაბედავს პასუხის დაბრუნებას, მას უკვე „შეუფერებელ ქცევად“ თვლიან. ეს ბავშვებისთვის დამატებითი სტრესის წყაროა.
მნიშვნელოვანია გავიგოთ: უკიდურესობები არ მუშაობს. თუ ბავშვს სრულად ავუკრძალავთ თავდაცვას, ის თავს დაუცველად იგრძნობს. თუ ყოველთვის ვასწავლით, რომ აუცილებლად უნდა „მოიგერიოს“, შეიძლება ზედმეტად აგრესიული გახდეს. სწორი ბალანსია საჭირო – თავდაცვა მხოლოდ მაშინ, როცა სხვა გზა აღარ არსებობს და ძალა მხოლოდ იმდენი, რამდენიც აუცილებელია.
მშობლის რეაქციაც ძალიან ბევრს წყვეტს. როცა შვილი ჩხუბშია გარეული, პირველი ემოცია ხშირად სიბრაზეა: „ვინ გაბედა ჩემი შვილის ხელით შეხება?“ მაგრამ მნიშვნელოვანია, რომ ეს გრძნობა პირდაპირ ბავშვს არ გადავდოთ. ჯერ უნდა მოვუსმინოთ, რა მოხდა და როგორ გრძნობს თავს. წინააღმდეგ შემთხვევაში შეიძლება ან ზედმეტად მებრძოლი გავხადოთ, ან – ზედმეტად დამთმობი.
თუ ბიჭს ურტყამენ, მასაც აქვს უფლება დაიცვას თავი. მაგრამ მშობელმა უნდა აუხსნას, რომ თავდაპირველად სჯობს სიტყვით შეჩერება, თავის არიდება ან უფროსების დაძახება სცადოს. თუ სხვა გზა აღარ არის, თვითდაცვა დასაშვებია, ოღონდ მხოლოდ იმდენად, რამდენიც საჭიროა. იგივე ეხება გოგოსაც. მას არ უნდა ვაგრძნობინოთ, თითქოს მისი აგრესია „უფრო დასაშვებია“ ან პირიქით, "უფრო დაუშვებელია" მხოლოდ იმიტომ, რომ გოგოა. ხშირად ჩხუბის უკან იმალება სტრესი, ყურადღების მოთხოვნილება ან ვიღაცის დაცვა. ამიტომ აუცილებელია გულწრფელი საუბარი – შვილს უნდა დავანახვოთ, რომ მას ვუგებთ და ვუჭერთ მხარს, მაგრამ თან ვუხსნით, რომ ცემა პრობლემის გადაჭრის გზა არ არის.
ყველაზე მთავარი ის არის, რომ ბავშვი ყოველთვის გრძნობდეს მშობლის მხარდაჭერას. უნდა იცოდეს, რომ შეუძლია თავისი განცდების გაზიარება და არ არის სირცხვილი დახმარების თხოვნა. თუ სკოლაში მასწავლებელი ან აღმზრდელი ჩხუბს ყურადღებას არ აქცევს, მშობელს უფლება აქვს დაიცვას შვილის ინტერესები. მაგრამ არც ის უნდა ვასწავლოთ, რომ „გოგოა და აუცილებლად უნდა მოუთმინო“, და არც ის – რომ „ბიჭია და არაფერი შეარჩინო“.
ბავშვს სჯობს ვუთხრათ: „შეგიძლია დაიცვა თავი, მაგრამ ძალადობა არ არის გამოსავალი. მოდი ერთად მოვიფიქროთ, როგორ შეიძლებოდა სხვანაირად მოგეგვარებინა პრობლემა.“ როცა მშობელი შვილს ასეთ გზას აჩვენებს, ის სწავლობს, რომ აქვს უფლება უსაფრთხოების, მაგრამ აგრესიით პრობლემები არ წყდება