სახელწოდება „სიბრძნის კბილები“ ასაკს უკავშირდება. ჩვეულებრივ, ეს კბილები 17-დან 25 წლამდე ამოდის, როცა ადამიანი უკვე მომწიფებულია და თითქოს გარკვეულ სიბრძნესაც აღწევს.
თანამედროვე ადამიანის რაციონში აღარ არის უმი ხორცი, უხეში მარცვლეული, ქერქი და ფესვები, რომელთა გადასამუშავებლად ძლიერი ღეჭვის ძალა იყო საჭირო. სწორედ ამ ფუნქციისთვის გახლდათ გათვლილი ბუნების მიერ შექმნილი სიბრძნის კბილები. ისინი დღემდე შემოგვრჩა, თუმცა ფუნქცია დაკარგეს. სწორედ ამით არის განპირობებული სტომატოლოგიური პრობლემები, რასაც ეს კბილები იწვევენ.
თანამედროვე კვლევების თანახმად, პლანეტის მოსახლეობის დაახლოებით 85%-ს ერთხელ მაინც ჰქონია პრობლემები ამ კბილებთან დაკავშირებით.
რატომ ქმნის სიბრძნის კბილები პრობლემებს
მთავარი მიზეზი არის ქვედა და ზედა ყბის სივრცის სიმცირე. ევოლუციის შედეგად თანამედროვე ადამიანის ყბა უფრო მოკლეა, ვიდრე ჩვენს წინაპრებს ჰქონდათ, რის გამოც სიბრძნის კბილები ხშირად არასწორად იზრდებიან. ეს იწვევს ისეთ გართულებებს, როგორებიცაა:
პერიკორონიტი — ღრძილის ნაწილობრივი ანთება იმ ადგილას, სადაც კბილი მხოლოდ ნაწილობრივ ამოიჭრა.
კარიესი — რთულად მისადგომი ადგილი იწვევს ბაქტერიების დაგროვებას და კარიესს.
დისტოპია — კბილის არასწორი მდებარეობა, რაც მეზობელი კბილების დაზიანებას იწვევს.
რეტენცია — კბილი საერთოდ ვერ ამოიჭრება და შეიძლება გამოიწვიოს კისტა ან სიმსივნე.
ამერიკის სტომატოლოგიური ასოციაციის მონაცემებით, ყოველწლიურად დაახლოებით 10 მილიონ სიბრძნის კბილს იღებენ. საინტერესოა, რომ ქალები უფრო ხშირად მიმართავენ სიბრძნის კბილის ამოღებას, ვიდრე კაცები (დაახლოებით 60:40).
ზოგიერთ ხალხში — მაგალითად, ესკიმოსებსა და ავსტრალიის აბორიგენებში — სიბრძნის კბილები თითქმის საერთოდ არ არსებობს, რაც გენეტიკურ თავისებურებებსა და ცხოვრების წესს უკავშირდება.
როდის უნდა დაფიქრდეთ სიბრძნის კბილების ამოღებაზე
არსებობს რამდენიმე ნიშანი, რომელიც მიანიშნებს, რომ სიბრძნის კბილი მოსაშორებელია:
მუდმივი ტკივილი და დისკომფორტი მის მიმდებარე არეში;
ღეჭვის სირთულე;
მეზობელი კბილების გადაადგილება;
ორთოდონტიული მკურნალობა, როცა ყბაში სივრცის გათავისუფლებაა საჭირო.
თუმცა გადაწყვეტილება ამოღებაზე აუცილებლად ექიმთან ერთად უნდა მიიღოთ, დიაგნოზის საფუძველზე.
როგორ მოემზადოთ ოპერაციისთვის
სიბრძნის კბილის ამოღება განსაკუთრებულ მომზადებას არ საჭიროებს. რეკომენდაციებია:
ოპერაციის წინ და მის შემდეგ არ მოწიოთ და არ მიიღოთ ალკოჰოლი;
ოპერაციის დღეს მოერიდეთ ფიზიკურ დატვირთვას, საუნას, სპორტდარბაზს;
ბევრი არ მიირთვათ, მაგრამ არც მშიერი მიხვიდეთ;
სიბრძნის კბილები უბრალოდ წარსულის უსარგებლო ნარჩენი არაა. თუ მათ სათანადო ყურადღებას არ მიაქცევთ, ისინი შესაძლოა სერიოზული ჯანმრთელობის პრობლემების მიზეზად იქცეს. მაგრამ მათი ამოღება მხოლოდ სურვილის საფუძველზე, სწორი არ არის. გადაწყვეტილება სტომატოლოგს მიანდეთ.