ოჯახური "დიპლომატია" - როგორ უნდა დაუდგინოთ ბავშვს წესები, რომ მათი დარღვევის სურვილი არ ჰქონდეს - მშობლები

ოჯახური "დიპლომატია" - როგორ უნდა დაუდგინოთ ბავშვს წესები, რომ მათი დარღვევის სურვილი არ ჰქონდეს

2025-10-24 11:10:32+04:00

ბავშვისთვის წესების დადგენა და საზღვრების დაწესება სულაც არ ნიშნავს, რომ მათი საკუთარ ნება-სურვილზე ტარება გსურთ. ისინი საჭიროა იმისთვის, რომ ბავშვებს მკაფიო წარმოდგენა ცხოვრებაზე ჰქონდეთ, სადაც ზუსტად იციან საკუთარი როლი და საზღვრები, აგრეთვე მშობლების როლი — გარემო, სადაც თავს მშვიდად და თავდაჯერებულად გრძნობენ. მაგრამ როგორ უნდა დავაწესოთ ეს წესები ისე, რომ ავტორიტარული აღზრდაში არ დაგაიზარდოს?

1. მოიფიქრეთ გეგმა

თქვენ თქვენს შვილებს ძალიან კარგად იცნობთ. ეს ნიშნავს, რომ შეგიძლიათ წინასწარ გამოიცნოთ მათი სურვილები, დაეყრდნოთ ინტუიციას და დააკვირდეთ მათ განწყობას. ყოველი მაღაზიაში გასვლა ტკბილეულის თხოვნით მთავრდება? მიიღეთ ეს ფაქტად და მოიფიქრეთ მოქმედების გეგმა — მაგალითად, შეცვალეთ მარშრუტი, რათა თავიდან აიცილოთ სურათი, სადაც ბავშვი ტირის და თქვენ ეკამათებით.

2. გამოიყენეთ სარგებელი

ბავშვს უნდა მულტფილმის ყურება? კარგი, მაგრამ ჯერ უნდა აალაგოს სათამაშოები. უყვარს კომპიუტერული თამაშები? შესთავაზეთ თამაში მხოლოდ სუფთა ჰაერზე გასეირნების შემდეგ. მოარგეთ წესები თქვენი შვილის ინტერესებსა და დღის განრიგს.

3. ყველაფერი წინასწარ შეათანხმეთ

როცა ემოციები ზღვარს სცდება, არც ერთი, ყველაზე ბრძნული წესიც კი, აღარ მუშაობს. ამიტომ უმჯობესია ყველაფერი წინასწარ განიხილოთ, სანამ კონფლიქტი დაიწყება. „კარგი, იყიდე ჩიფსი“ ნაცვლად თქვით: „შეგიძლია აიღო ჩიფსი, მაგრამ მისი ფასი არ უნდა აღემატებოდეს... და არ უნდა შეიცავდეს...“.

4. მიუთითეთ ყველაფერი ზუსტად

ფრაზა „დაალაგე ოთახი“ ბავშვისთვის სულ სხვა რამეს ნიშნავს, ვიდრე თქვენთვის. ამიტომ სჯობს გამოიყენოთ კონკრეტული მითითებები: „დასალაგებელია ტანსაცმელი, გადაწმინდე მტვერი თაროებზე, დააწყვე წიგნები". გახსოვდეთ, საქმე გაქვთ ახალგაზრდასთან, რომელიც ჯერ კიდევ სწავლობს ცხოვრებას.

5. არ გამოიყენოთ მუქარა და შანტაჟი

დაპირებები უკეთ მუშაობს, ვიდრე მუქარა. ნაცვლად „თუ არ დაალაგებ, ტელეფონს ჩამოგართმევ“, თქვით: „თუ დღეს ყველაფერს გააკეთებ, ხვალ ნამდვილად არ ჩამოგართმევ ტელეფონს“. ამით აჩვენებთ, რომ თანამშრომლობა ორივესთვის მომგებიანია. არასოდეს დააზიანოთ ან გადაყაროთ ბავშვის ნივთები — ეს მისი საზღვრების დარღვევაა. წარმოიდგინეთ, რომ ვიღაც თქვენს საყვარელ ნივთს მოისვრის — ბავშვიც ზუსტად იმავეს განიცდის.

6. დააინტერესეთ ბავშვი

შეაერთეთ სასარგებლო და საინტერესო. მაგალითად, ვიდეოთამაშებით შეიძლება ახალი უნარები შეისწავლოს, ან დილის ვარჯიშისადმი სიყვარული განუვითარდეს საყვარელი მუსიკის ფონზე.

7. მისცეთ არჩევანის უფლება და გადაანაწილეთ პასუხისმგებლობა

როცა ბავშვს ჰგონია, რომ თვითონ აკონტროლებს პროცესს, უფრო მეტად მისდევს წესებს. ეს არ ნიშნავს, რომ კონტროლი დაკარგეთ — უბრალოდ აზიარებთ მას. მთავარია, არ გადააბაროთ თქვენს შვილს თქვენი მოვალეობები: უფროსმა არ უნდა იზრუნოს უმცროსზე როგორც ვალდებულებაზე — შეგიძლიათ მხოლოდ სთხოვოთ დახმარება და აუცილებლად გადაუხადოთ მადლობა.

8. განსაზღვრეთ არჩევანის საზღვრები

როცა ბავშვს არჩევანს აძლევთ, შესთავაზეთ მხოლოდ სასარგებლო ალტერნატივები. მაგალითად: „საუზმეზე რას შეჭამ? შვრიას, კვერცხს თუ ხაჭოს?“ ერთი მხრივ, აჩვენებთ მზაობას, რომ მის სურვილზე აკეთებთ, მეორე მხრივ კი გამორიცხავთ ტკბილეულს, რომლებიც არაფერს აძლევს ორგანიზმს.

9. არ დაელოდოთ ბოლო მომენტამდე

არ შეგეშინდეთ ბავშვს შეახსენოთ დავალებები, რომლებიც ავიწყდება. ჯობს ათჯერ აუხსნათ მშვიდად, ვიდრე ერთხელ იჩხუბოთ და უთხრათ: „ვიცოდი, რომ დაგავიწყდებოდა“ ან „შენ ვერ გენდობი“.

10. უფრო ხშირად თქვით „კი“

ეს ასე მუშაობს: რაც უფრო ხშირად დაეთანხმებით ბავშვის იდეებს გულწრფელად და ენთუზიაზმით, მით უფრო ადვილად მიიღებს თქვენს უარს სხვა დროს. ის ხედავს, რომ თქვენ „არას“ საჭიროებისთვის ამბობთ და არა იმის გამო, რომ გაღიზიანებული ან დაღლილი ხართ და გეზარებათ.