როგორ ვუკლავთ სწავლის მოტივაციას შვილებს — მშობლების 3 მთავარი შეცდომა - მშობლები

მოტივაცია არის შინაგანი ძალა, ენერგია და ინტერესი, რომელიც ბავშვს სწავლის სურვილს, მიზნისკენ სვლას სურვილს და ოცნებისკენ სწრაფვას განაპირობებს. მაგრამ რა ხდება მაშინ, როცა ეს „საწვავი“ იწურება და სკოლა ბავშვისთვის მძიმე ვალდებულებად იქცევა?

ფსიქოლოგების აზრით, მშობლები ხშირად საუკეთესო განზრახვით უშვებენ სამ ძირითად შეცდომას, რომლებიც ეტაპობრივად აქრობენ ბავშვის შინაგან მოტივაციას.

„რატომ მჭირდება ეს?“ — მიზნის ვაკუუმი

მოტივაციისთვის ყველაზე დამანგრეველი მდგომარეობაა, როცა ბავშვს არ აქვს მისთვის გასაგები და მნიშვნელოვანი პასუხი კითხვაზე — რატომ მჭირდება ეს ცოდნა?

განსაკუთრებით მოზარდობის ასაკში, მომავალი ბავშვისთვის აბსტრაქტულია. არგუმენტები ტიპის — „ეს დაგჭირდება 10 წელიწადში, პროფესიაში“ — პრაქტიკულად არ მუშაობს. ასეთ დროს ბავშვი მარტივად იჯერებს მითებს, თითქოს:

• „ყველაფერს ხელოვნური ინტელექტი გააკეთებს“;

• „ყველა მდიდარი ბლოგერია და სკოლა არც დაუსრულებია“.

ამ ფონზე ქრება ცოდნისადმი ინტერესი და აზრიანი სწავლა იცვლება ფორმალური ვალდებულებით.

რა ხდება რეალურად? სკოლა ბავშვისთვის უაზრო რიტუალად იქცევა. რატომ ამოხსნას რთული განტოლება, თუ ტელეფონში კალკულატორი უფრო სწრაფია? რატომ ისწავლოს წესები, თუ ტექსტს ავტომატური შემოწმება ასწორებს?

ცოდნასა და რეალურ ცხოვრებას შორის კავშირის გარეშე, ნებისმიერი დავალება ბავშვისთვის დროის ფუჭ ხარჯვად აღიქმება.

როგორ დავეხმაროთ?

ესაუბრეთ ბავშვს ახლო და რეალურ მიზნებზე:

• აუხსენით, რომ ცოდნა საინტერესო გასაღებია — ფილმებში, სერიალებში, იუმორში გასარკვევად საჭიროა ისტორია, ლიტერატურა და ზოგადი განათლება;

• აჩვენეთ, როგორ ეხმარება მათემატიკური ლოგიკა არგუმენტების დალაგებაში, ხოლო გეოგრაფია — პოლიტიკურ და ეკონომიკურ მოვლენებში უკეთ გარკვევაში;

• ერთად დაგეგმეთ სასურველი ნივთის ბიუჯეტი პროცენტების გამოყენებით ან აუხსენით, როგორ მუშაობს მისი საყვარელი გაჯეტი ფიზიკის კანონების მიხედვით.

„დაკარგული ჩემპიონი“ — გადატვირთვა ყველაფრით

მეორე უკიდურესობა არანაკლებ საზიანოა — როცა მშობლებს სურთ, ბავშვი ყველაფერში საუკეთესო იყოს. ის დადის სკოლაში, მუსიკალურ სკოლაში, ხატვაზე და ერთდროულად რამდენიმე სპორტულ წრეზე.

შედეგი? ფიზიკური და ემოციური გადაღლა, რომელიც კლავს ენერგიას, სიხარულს და სწავლისთვის საჭირო ძალას.

ასეთ გარემოში ორგანიზმი რთავს თავდაცვით რეჟიმს — აპათიას. ტვინი წყვეტს ახალი ინფორმაციის მიღებას, ხოლო ადრე საყვარელი საქმიანობაც კი გაღიზიანებას იწვევს.

ბავშვი სწავლობს „როგორც გამოუვა“, მხოლოდ იმისთვის, რომ შეასრულოს ვალდებულებები — შინაგან მოტივაციაზე კი საუბარიც აღარ არის.

რა ვქნათ ასეთ დროს? ჩაატარეთ ერთობლივი გამოკვლევა ბავშვის პრიორიტეტებზე. ჰკითხეთ:

• რა აძლევს მას ენერგიას?

• რა ასუსტებს და ღლის?

შესაძლოა, მათემატიკური ამოცანები ახალისებს, ხოლო ფორტეპიანოზე საათობით მეცადინეობა — ძალებს აცლის. ან პირიქით.

მნიშვნელოვანია ბალანსის პოვნა და იმის ახსნა, რომ ერთი ძლიერი მხარე შეიძლება სხვა საგნებისთვის საყრდენი გახდეს.

და რაც არანაკლებ მნიშვნელოვანია — ბავშვს უნდა ჰქონდეს „არაფრის კეთების“ დრო. თავისუფალი თამაში, სეირნობა და უბრალო ურთიერთობა აუცილებელია ტვინის დასასვენებლად და ინფორმაციის დასამუშავებლად.

ემოციური ვაკუუმი — მხარდაჭერის ნაკლებობა ან ჰიპერმზრუნველობა

მოტივაცია ძალიან ნაზია და ცარიელ სივრცეში ვერ იზრდება. აქაც ორი უკიდურესობა არსებობს:

• სრული იგნორირება;

• ან მუდმივი ქება და ზედმეტი კონტროლი.

ორივე შემთხვევაში ზარალდება ბავშვის თვითრწმენა და ქრება საკუთარი ძალის მნიშვნელობის განცდა.

საფრთხის შემცველია:

• ფრაზა-მკვლელი: „ეს შენი ვალდებულებაა. მე ხომ არ ვწუწუნებ!“ ყველაფერი, რაც მხოლოდ ვალდებულებად იქცევა, იწვევს შინაგან წინააღმდეგობას.

• ემოციური სიცარიელე: ბავშვი სწავლობს მშობლების გამო. თუ გააზრებულ „რვიანს“ გულგრილობა ხვდება, ხოლო „ექვსიანს“ — მკაცრი კრიტიკა, ის ვეღარ ხვდება, რისთვის უნდა ეცადოს.

• ზედმეტი ქება: მუდმივი „შენ გენიოსი ხარ!“ აუფასურებს რეალურ მიღწევებს და ბავშვს დამოკიდებულს ხდის მხოლოდ გარე შეფასებაზე.

როგორ გავაძლიეროთ მოტივაცია? მხარი დაუჭირეთ ბავშვს წარუმატებლობის დროსაც: „მნიშვნელოვანია, რომ არ დანებდი. მოდი, შეცდომები ერთად გავარჩიოთ — შემდეგ ჯერზე უკეთ გამოგივა“.

იყავით ყურადღებიანი დამკვირვებელი და არა მსაჯული. თქვენი მთავარი ამოცანაა — დაეხმაროთ ბავშვს შეინარჩუნოს ინტერესი და ძალა საკუთარი გზის გასავლელად.

როდის არის შექება ბავშვისთვის ზიანის მომტანი? როდის მოსდით მშობლებს ზედმეტი? - როგორ შევაქოთ ბავშვები სწორად, რომ მათთვის მოტივაციად იქცეს

თუ ბავშვს გარდატეხის ასაკში სწავლასთან დაკავშირებული სირთულეები აქვს და მეცადინეობა აღარ უნდა... - თამარ ედიბერიძე მოზარდების მშობლებს ურჩევს, რა შეიძლება, შვილების მოტივაციის ამაღლებისთვის გააკეთონ

როგორ გავუჩინოთ ბავშვს სწავლის და წარმატების მოტივაცია: კარგი ამბავი ისაა, რომ ამის გამომუშავება შეიძლება